ความจำ กับความเก่ง ความคิด และผลงาน เกี่ยวข้องกันได้อย่างไร
บ่อยครั้งที่เราเป็นคนขี้ลืม ทำให้เราต้องทำงานอะไรผิดพลาดอยู่บ่อยๆ หรือ เราทำงานได้ไม่ครบถ้วน หรือเราเองไม่สามารถจำขั้นตอนการทำงานที่สมบูรณ์แบบได้ ทำให้ผลงานที่ออกมานั้นไม่ได้ดังคาดหวัง
อย่างในกรณีของการแก้ปัญหาเฉพาะหน้า สมองของเรานั้นก็ไม่ได้คิดใหม่ในทุกเรื่อง แต่หลายครั้งเราเองกลับเอาความทรงจำเก่าๆ มาดัดแปลงเพื่อสร้างแนวทางในการแก้ไขปัญหาเฉพาะหน้า
หรืออย่างในกรณีของการสร้างกลยุทธ์ขององค์กร ก็ต้องอาศัยการข้อมูลเป็นจำนวนมาก ทั้งข้อมูลที่เป็นสถานการณ์ปัจจุบัน และข้อมูลเชิงเวลา การที่เราจะสามารถใช้ประโยชน์จากข้อมูลในการสมองของเราได้ ก็ต้องใช้ความจำอีกเช่นกัน
คนที่มีความจำดี เหมือนกับมีวัตถุดิบทางความคิดมากกว่าคนอื่นๆ ดังนั้น การที่มีวัตถุดิบทางความคิดจำนวนมาก ก็ย่อมมีโอกาสจำนวนมาก ในการสร้างความคิด การตัดสินใจที่มีความแม่นยำ มีความหลากหลาย และมีสร้างสรรค์ทางความคิดได้มาก
ทั้งหมดนี้เป็นพื้นฐานมาจากความจำ จึงทำให้คนที่มีความจำดี มักจะมีผลงานการทำงาน และความคิดดีกว่าคนที่มีความจำน้อยกว่า
ประเภทของความจำสามารถแบ่งออกเป็น 3 ส่วน คือ ความจำในเรื่องราวจากภายนอก ความจำในความคิดของตัวเอง และความจำในกล้ามเนื้อและการเคลื่อนไหว
การสร้างความจำในด้านการจดจำเรื่องราวจากภายนอก สามารถเพิ่มความจำด้วยการใช้จินตนาการ สร้างเรื่องราวต่างๆ เอาไว้ในจินตนาการซ้ำอีกครั้งเมื่อได้เจอเรื่องราว เพราะเมื่อสมองสร้างจินตนาการเอาไว้แล้ว สมองจำทำการบันทึการเรื่องราวนั้นเอาไว้ ทำให้สามารถสร้างความจำได้ดีมากยิ่งขึ้น
เมื่อเรื่องราวจากภายนอก แปลงข้อมูลเป็นจินตนาการแล้วนั้น จะกลายเป็นความจำจากความคิด ซึ่งเทคนิคการสร้างความจำจากความคิดนั้นคือ การใส่รายละเอียดในจินตนาการ สมองจะทำงานมากขึ้น ทำให้สามารถสร้างการจดจำได้มากยิ่งขึ้น
แต่สำหรับการจดจำของกลา้มเนื้อนั้น จะมีความแตกต่างกันไป คือต้องอาศัยการทำท่าทาง หรือ กิจกรรมนั้นซ้ำๆ จนกว่าการเคลื่อนที่จะออกมาแบบอัตโนมัติ ทั้งมุมของข้อต่อ ความเร็ว น้ำหนัก ท่าทาง อาจจะสามารถรวมจินตนาการลงไปในการเคลื่อนไหวด้วยก็ได้ จะยิ่งช่วยให้คนเราสามารถจดจำการเคลื่อนที่ได้ดีมากยิ่งขึ้น
แต่สิ่งเหนืออื่นใด ในการสร้างความจำคือการสร้างสมาธิ จดจ่อกับสิ่งที่ต้องการจำ หากเราไม่มีสมาธิจดจ่อต่อสิ่งที่ต้องการจำ ความจำของเราก็จะไม่เต็มเม็ดเต็มหน่วย และทำให้ลืมเร็วอีกด้วย
คนที่ต้องการเก่ง คนที่ต้องเป็นหัวหน้าคน การฝึกความจำและการฝึกสมาธิจึงเป็นเรื่องที่มีความสำคัญต่อการทำงานเป็นอย่างมาก ค่อยๆ ฝึกกันไป และทุกอย่างจะเก่งขึ้น
ดร.นารา กิตติเมธีกุล